Πολλοί ασθενείς με επιληψία, νόσο του Πάρκινσον, τρόμο, δυστονία και άλλες κινητικές διαταραχές μπορεί να μην ανταποκρίνονται στην φαρμακευτική θεραπεία, ακόμη και με τους πλέον σύγχρονους φαρμακευτικούς συνδυασμούς. Η ποιότητα ζωής τους μπορεί να επηρεάζεται σημαντικά. Πολλοί από αυτούς τους ασθενείς είναι νέα άτομα, υγιή κατά τα άλλα, που έχουν ανάγκη να εργαστούν και, κυρίως να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή. Για τους ασθενείς αυτούς υπάρχουν τώρα ειδικές χειρουργικές επεμβάσεις, όπως η Εν Τω Βάθει Εγκεφαλική Διέγερση. Οι επεμβάσεις αυτές ανήκουν στη κατηγορία της λεγόμενης Λειτουργικής Νευροχειρουργικής και βασίζονται στη θεωρία της Νευροτροποποίησης.
Νευροτροποποίηση
Με τον όρο αυτό εννοούμε ότι με μια εξωτερική παρέμβαση, επηρεάζουμε ένα γνωστό κύκλωμα του εγκεφάλου που λειτουργεί με τρόπο που προκαλεί κάποια από τα συμπτώματα της νόσου που θέλουμε να αντιμετωπίσουμε. Έτσι, διαταράσσοντας αυτό το κύκλωμα με ελεγχόμενο τρόπο, ο εγκέφαλος επαναπρογραμματίζεται και έτσι τα συμπτώματα υποχωρούν. Αυτή είναι η γενική αρχή, αλλά βέβαια υπάρχουν και περιπτώσεις όπου αναγκαζόμαστε ακόμη και να αφαιρέσουμε νευρικό ιστό για να ελέγξουμε τα συμπτώματα, κυρίως σε ορισμένες περιπτώσεις επιληψίας. Στην περίπτωση αυτή αφαιρείται ο λεγόμενος «επιληπτογόνος ιστός».
Εν Τω Βάθει Εγκεφαλική Διέγερση (DBS)
Σε γενικές γραμμές η Εν Τω Βάθει Εγκεφαλική Διέγερση (Deep Brain Stimulation) είναι μια σχετικά ήπια επεμβατική πράξη, κατά την οποία εισάγεται ένα ηλεκτρόδιο στην περιοχή του εγκεφάλου που θέλουμε να «επαναπρογραμματιστεί». Υπάρχουν συστήματα ακρίβειας χιλιοστού, που χρησιμοποιούνται για αυτό το σκοπό και επιτρέπουν ασφαλή επίτευξη του στόχου. Η εμφύτευση γίνεται με μια πολύ μικρή οπή στο κρανίο. Χρησιμοποιείται κυρίως τοπική αναισθησία και συνήθως ο ασθενής βλέπει άμεση βελτίωση των συμπτωμάτων του, ακόμη και κατά τη διάρκεια της επέμβασης, μόλις ενεργοποιηθεί το ηλεκτρόδιο. Το ηλεκτρόδιο διεγείρεται από ειδικό βηματοδότη, (παρόμοιο με της καρδιάς), ο οποίος επίσης εμφυτεύεται στο σώμα του ασθενούς. Συστήματα διέγερσης (ή και μόνιμης μικρο-καταστροφής συγκεκριμένης περιοχής) χρησιμοποιούνται και για ορισμένες ψυχιατρικές παθήσεις όπως η βαρειά φαρμακοανθεκτική κατάθλιψη και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.
Πρέπει να καταστεί σαφές ότι δεν είναι όλοι οι ασθενείς κατάλληλοι για αυτές τις επεμβάσεις. Χρειάζεται ενδελεχής προεγχειρητικός έλεγχος και ειδικές απεικονιστικές και ηλεκτροφυσιολογικές εξετάσεις.
